پیامبرصلی الله علیه وآله می فرماید:هرگز به آنچه در دست دیگران است ،چشم ندوزید(و زندگی خود را با زندگی دیگران مقایسه نکنید) زیرا اندوه انسان طولانی خواهد شد و حسرت وی پایان نمی پذیرد و نعمت هایی که خداوند در اختیارش قرار داده کوچک می شمارد و در نتیجه شکر و سپاس او اندک خواهد شد.پس همواره در زندگی ات به پایین تر از خود بنگر.آدمی می تواند در زندگی دو نوع مقایسه داشته باشد:

الف)مقایسه با کسی که از نظر امکانات زندگی از او برتر و بالا تر است، که اصطلاحاً آن را ((مقایسه صعودی)) می نامند، که چنین مقایسه ای منجر به نارضایتی از زندگی می شود.
ب)مقایسه زندگی خود با کسی که در سطح پایین تر است ، که اصطلاحاً آن را ((مقایسه نزولی))می نامند و منجر به احساس رضایت از زندگی می شود. اسلام نوع اول را توبیخ نموده و نوع دوم را ترغیب می نماید. پیامبر در حدیث فوق ، آفت ها و آثار زیانبار مقایسه نوع اول را چند چیز بر میشمارد:

اول  اینکه انسان گرفتار غم و اندوه طولانی خواهد شد.زیرا در این مقایسه ، داشته ها و دارایی های طرف مقابل را بزرگ نمایی می کند و از آن طرف دارایی های خود را کوچک و ناچیز تلقی می کند و در نتیجه در خود احساس محرومیت نموده و محزون می گردد.

دوم  اینکه چنین فردی همیشه در حسرت و افسوس به سر می برد؛ زیرا فهرستی بلند از دارایی های دیگران و ناداری خود را ردیف نموده و در نتیجه پیوسته حسرت زندگی دیگران را می خورد.

سوم  اینکه آن چه را خدا به او داده ناچیز شمرده و کمبود های خود را فراوان می بیند و در نتیجه از داشته های خود احساس رضایت نمی کند. با اینکه هر انسانی در زندگی اش داشته هایی دارد که اگر به آن ها توجه کند، زندگی برایش رضایت بخش می شود.       چهارم  در این صورت بنده هیچگاه شاکر و سپاس گزار نخواهد بود، زیرا زندگی خود را یکسره محرومیت و زندگی دیگران را برخورداری می بیند و در نتیجه جایی برای شکر و سپاس مشاهده نمی کند.

پیامبر در پایان حدیث فوق ، بندگان خدا را به مقایسه نزولی دعوت می نماید و می فرماید: همواره زندگی ات را با پایین تر از خودت مقایسه کن ؛ زیرا در این مقایسه است که:

اولاً ؛ دارایی های انسان آشکار می شود و آدمی نعمت هایی که خداوند به او داده کوچک نمی شمارد.

ثانیاً ؛ انسان شاکر و سپاس گزار خواهد شد؛ زیرا به خود می گوید ممکن است دیگران چیزهایی داشته باشند که من ندارم، ولی من نیز از نعمت هایی برخوردارم که دیگران ندارند.

ثالثاً ؛ وقتی پایین تر از خود را می بیند ، در می یابد که زندگی او آن قدر هم سخت و غیر قابل تحمل نیست ، زیرا دیگرانی را دیده است که سخت تر از او زندگی می کنند.