مسأله حجاب در نوروز

پدیده بدحجاب از یک سو و رعایت نکردن مرز میان محرم و نامحرم از سوی دیگر، باعث شده متأسفانه بسیاری از مجالس و محافل خصوصاً بازدیدهای نوروزی به علت رعایت نکردن حدود شرعی و عدم آگاهی از مسائل مربوط به محرم و نامحرم به گناه آلوده گردد. در قرآن مجید بیش از 10 آیه در مورد حجاب و حرمت نگاه به نامحرم وجود دارد. یکی از این آیات:« یَا أیها النبی قل لِأزواجک و بناتک و نساء المؤمنین یدنین علیهن و جلابیبهنَّ ذالک أدنی أن یعرفن فلا یوذین و کان الله غفوراً رحیماً؛ ای پیامبر، به زنان و دخترانت و نیز به زنان مؤمنین بگو خود را بپوشانند تا شناخته نشوند و مورد اذیت قرار نگیرند و خداوند بخشنده ی مهربان است.» جلباب ب معنای یک پوشش سراسری است، یعنی زن باید همه طی اندامش پوشیده باشد تا همچون گلی لطیف از دسترس هوسرانان مصون و محفوظ باشد. اگر به معنای عام هر نوع پوشش و مانع از وصول به گناه را حجاب بنامیم، حجاب می تواند اقسام و انواع متفاوتی داشته باشد. یک نوع آن حجاب ذهنی، فکری و روحی است مثلاً اعتقاد به معارف اسلامی مانند توحید و نبوت از مصادیق حجاب ذهنی، فکری و روحی صحیح است که می تواند از لغزش ها و گناهای روحی و فکری مثل کفر و شرک جلوگیری نماید. علاوه بر این در قرآن از انواع دیگر حجاب که در رفتار خارجی انسان تجلی می کند، نام برده شده است، مثل حجاب و پوشش در نگاه که مردان و زنان در مواجهه با نامحرم به آن توصیه شده اند. نوع دیگر حجاب و پوشش قرآنی، حجاب گفتاری زنان در مقابل نامحرم است قرآن کریم می فرماید:« فَلا تَخضَعنَ بالقَولِ فَیَطمَعَ الَّذی فِی قلبِهِ مَرَض؛ پس زنهار نازک و نرم با مردم سخن نگویید مبادا آنکه دلش بیمار است به طمع افتد.»  مراد از حجاب اسلامی، پوشش و حریم قائل شدن در معاشرت با مردان نامحرم در انحایمختلف رفتار، مثل نحوه ی پوشش،نگاه، حرف زدن و راه رفتن است. امام صادق(علیه السّلام) فرمودند:« امام علی(علیه السّلام) به زن ها سلام می کرد ولی کراهت داشت از سلام کردن به زن های جوان و می فرمود: «از این می ترسم که از صدایش خوشم بیاید و ضرر عمل من بیشتر از اجری که طلب می کنم بشود.»

صفحات: 1 · 2

نوروز و اسراف

نوروز سمبل تحول و تغییر است. البته تحول به سمت نیکویی و بهتر شده، چنانچه در یکی از دعاهای هنگام تحویل سال می خوانیم:«یا مقلب القلوب و الابصار، یا مدبر الیل و النهار، یا محول الحول و الاحوال، حول حالنا الی احسن الحال؛ ای برگرداننده دل ها و دیده ها، ای تدبیر کننده ی شب و روز، ای گرداننده ی سال و سال ها، حال ما را به نیکوترین حال برگردان.» با درنگ در این دعا بزرگترین ره آورده های نوروز را می توان در این امور خلاصه کرد: در هر کاری یک مرز تعادل و  حد مطلوب وجود دارد. وقتی در هر کاری از حد فراتر رویم و به زیاده روی دچار شویم اسراف کرده ایم. پس اسراف در مورد خوردن، آشامیدن، مصرف، خرید، خرج، بخشش، صرف وقت، کار، خواب و غیره مصداق پیدا می کند. حتی بخشش مال در جایی که مناسب نیست نوعی اسراف است. هر کس مال خود را صرف نا اهلان کند و در جایی ناحق صرف کند، دریافت کننده گان از او سپاس نمی گویند و محبتشان را نثار دیگری می کنند و اکر روزی بلغزد و به کمک آنان محتاج باشد هرگز یاری اش نمی کنند. وآیا این چیزی جز هدر دادن مال است؟ کدام عاقل هم مال خود را می دهد و هم به چیزی نمی رسد؟ بخشندگی است، اما اسراف بد است. رعایت اعتدال در این مورد هم یک ارزش اخلاقی است. امام علی (علیه السّلام) در نکوهش زیاده روی حتی در سخاوت می فرماید:« کُن سَمعاً و لاَتکُن مَبَدُراً و کُن مُقدِراًو لا تکن مقتدراً: بخشنده باش ولی ولخرج مباش، اندازه گیر و حسابگر باش ولی بخیل و سخت گیر مباش»شیوه ی صحیح رعایت اعتدال در همه ی امور است حتی در بذل و بخشش. قرآن کریم خطاب به پیامبر نیز دستور اعتدال در انفاق می دهد. خورد و خوراک یکی دیگر از عرصه های اسراف است که انسان را به وضع شکمبارگی و حیوانیّت می رساند. نقطه مقابل آن قناعت و پرهیز از زیاده روی در خوردن و دوری از پر خوری است. امام علی (علیه السّلام) در وصف پروا پیشگان به این کم خوری اشاره می فرماید:«قانِعَة نفسُه منزُراً أکلُهُ: نفس او قانع است و خوراکش اندک.»

صفحات: 1 · 2

جایگاه نوروز در نزد فرزانگان اسلام

نوروز در تاریخ دوره اسلامی ما بر خلاف بینش و باورهای آنانی که، با  نقل قول از منابع عربی آن را جشن مجوس می دانند، جایگاه مناسبی در پیشگاه بزرگان و فرزانگان اسلام داشته است. نوروز که از آغاز پیروزی دین اسلام تا عصر ملک شاه سلجوقی در نزد محدود کسانی با نامهربانی هایی همراه بود، به زودی مقام تاریخی خود را بازیافت، و در دوران هویت ستیزی های پسین در این سرزمین بینش و باورهای ناهمگون پیرامون آن متبارز گردید. در این دوره حلقاتی خواسته اند تا تجلیل از نوروز را همم وسیله اختلاف بین نسل های این سرزمین بسازند و با وسایلی از رونق آن به حیث روزی که تقارن های ویژه طبیعت را با فصول ماه و سال پیوند می بخشد، بکاهند. به گونه ای که نوروز ستیزی به حیث تجسم هم چو باورها در کنار یک سلسله برنامه های هویت برانداز دیگر در دوره حاکمیت طالبان با تحجر و تحکم به مود روز تبدیل گردید. نوروز را با پیام سبز و ماندگارش تکفیر کردند، و برگزاری آن را خلاف احکام دین خواندند، وحتی برگزار کننده گان آن را مستوجب مجازات دانستند. در این روزها که باز موبک سبز بهار با انفاس نوروزی در راه است دیده می شود که ذهنیت های طالبانی برای تکفیر و قدغن نمودن این جشن فرخنده ملی و باستانی ما منابر وعظ را محل مقابله با این ره آورد هنگامه برانگیز طبیعت خداوندی قرار داده اند. حال آن که در این روز مسلمانان با قلب آکنده از ایمان و اخلاص به قدرت لایتناهی پروردگار جهان بر جشن گاه ها می روند و بر زیارتگاه های شخصیت های بلند مقام مسلمان حضورمی یابند و با به جا آوردن مراسم احترام با دعا و نیایش بر روان گذشتگان شان مبادرت می جویند. اگر دعا و فاتحه خوانی با اساسات دینی مشکل داشته باشد، غیر از نوروزهم موارد فراوان آن را در زندگی روزمره مردم کشور شاهدیم که می بایست نظریه دینی در این خصوص با صراحت تکلیف مسلمانان را در قبال سنّت ها و عنغه ها در رابطه به موضوع طی یک هزار و چهار صدسال روشن می ساخت. بر عکس مردم افغانستان خود شاهد بودند که طالبان در دوران حاکمیت شان به عوض سست نمودن باورها و نهادهای سنتی، این باورها را محور عقیدتی ساختند و از آن خوانش دینی ارائه کردند.

صفحات: 1 · 2

با سوگ تو گل های زندگی و شکوفه های دنیا پژمرده و افسرده شد، چرا که اینها پیش از این به درخشش و تابش وجود تو شکوفا بود.

پدر گرانمایه ام! من تا روزی که شما را دیدار نمایم، اندوه زده خواهم بود.

جان جانان! از لحظه ای که از من جدا شده ای، چشمم به خواب نرفته است.

جان جانان! آخر چه کسی پس از شما پشتیبان بیوه زنان و یتیمان خواهد بود؟

جان جانان! آخر چه کسی تا روز رستاخیز یار و حمایت کننده ی امت خواهد بود؟

جان جانان! پس از تو، ما را سخت تضعیف کردند و بر ما بیداد روا داشتند.

پدر جان! پس از تو دنیاداران از ما روی گردانیدند در حالی که پیش از این به برکت وجود تو، ما در میان جامعه بزرگ بودیم.

جان جانان! کدام اشکی است که در فراق جانسوزت جریان نیابد؟ و کدام اندوهی است که پس از تو ادامه پیدا نکند؟ و کدام مژه و پلکی است که پس از رحلت شما به خواب سرمه شود؟

جان جانان! آخر تو بهاران دین و پرتو روشنی بخش پیام آوران خدایی.

خدایا! چگونه است که کوه ها از هم نمی پاشد؟ و چرا آب دریاها فرو نمی رود؟ و چگونه زمین به لرزه در نمی آید؟

جان جانان! با رحلت تو، من به سوگی سهمگین گرفتار شدم؛ به مصیبتی که راستی کوچک نیست.

جان جانان تربت و آرامگاهت از اینکه تو را در خود جای داده، شادمان است و بهشت پرطراوت خدا در شور و شوق نیایش و نماز توست.

چشم! هان ای چشم! باران اشک ببار! وای بر تو اگر از فروباریدن خود بخل ورزی!

ﺛﺒﺖﻧﺎﻡ ﺍﺯ ﺩﺍﻭﻃﻠﺒﺎﻥ ﺗﺤﺼﻴﻞ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩﻫﺎﻱ ﻋﻠﻤﻴﻪ ﺧﻮﺍﻫﺮﺍﻥ ﺑﺮﺍﻱ ﺳﺎﻝ ﺗﺤﺼﻴﻠﻲ 94-95

 ﺍﺯ ﺗﺎﺭﻳﺦ 94/3/30 ﺗﺎ 93/12/10

 ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ سایت    www.whc.ir

ﻭ ﻣﺪﺍﺭﺱ ﻋﻠﻤﻴﻪ ﺧﻮﺍﻫﺮﺍﻥ ﺳﺮﺍﺳﺮ ﻛﺸﻮﺭ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻲﺷﻮﺩ.

رسول خدا(ص) می فرماید:

یا عالم باش یا در حال آموختن دانش وقت خود را بیهودگی و خوشگذرانی صرف نکن

بحارالانوار ج1

امام رضا(ع) می فرمایند:

خدا رحمت کند بنده ای را که امر ما را زنده بدارد راوی پرسید: چگونه امر شما را زنده کند؟ آن حضرت فرمود: علوم ما را فراگیرد و به مردم بیاموزد چرا که مردم اگر زیبایی های کلام ما را

بدانند از ما پیروی کنند.

معانی الاخبار

امام حسن عسگری(ع) به نقل از پیامبر فرمودند

هر کس از پیروان ما به علوم ما دانا باشد و جاهلی را هدایت و ارشاد کند و شریعت ما را به او بیاموزد در بهشت همراه ما خواهد بود.

احتجاج

نه، فکر کردن به گناه، گناه نیست؛ ولی می تواند آهسته آهسته ما را به سوی گناه بکشاند. پس بهتر است حتّی در فکرمان نیز گناهی انجام ندهیم. ما قبل از هر کاری، اوّل به آن فکر می کنیم و سپس به انجام آن علاقه مند می شویم و بعد هم آن را انجام می دهیم؛ یعنی فکر کردن به یک کار، میل ما را به انجام آن افزایش می دهد و در پایان هم ما را به انجام آن کار وادار می سازد. در نتیجه، برای آنکه به گناه  آلوده نشویم، باید مراقب فکرمان باشیم که به طرف گناه سرگرم نشویم. در سخنی منسوب به امام علی(ع) آمده است:«کسی که زیاد درباره گناهان بیندیشد، گناهان او را به سوی خود می کشانند». (میزان الحکمه، حدیث16228).

حضرت عیسی(ع) نیز از یکی از گناهان یاد کرد و مردم را حتّی از اندیشیدن درباره آن گناه بازداشت و این کار را به افروختن آتش در اتاق آراسته ای تشبیه کرد که گرچه شاید خانه را نسوزاند، ولی دود آتش آن اتاق را قطعاً سیاه می کند.(بحارالانوار، ج14)

بر اساس این سخن حضرت عیسی(ع) فکر کردن به گناه، یا آدمی را در گرداب گناه می اندازد یا آن که حداقل، روح و جان آدمی را تیره و تار می سازد.

وقتی شما گل خوش رنگی را می بینید این گل زیباست. هنگامی که شعر دلنشینی را می شنوید، می گویید چه احساس زیبایی دارد. خیلی وقت ها می گویید که صبر زیباست، مهربانی زیباست. پس برای این که بگوییم چیزی زیباست، حتماً لازم نیست آن را ببینیم.

رسول خدا(ص) فرموده است:«خدا زیباست و زیبایی را دوست دارد». زیبایی خدا همان مهربانی و بخشندگی و بقیه صفات خوب اوست. آیا هنرمندی خدا در آفرینش این همه موجود زیبا، زیبا نیست؟ آیا گذشت او از بندگیان خطاکارش زیبا نیست؟ آیا روزی رساندن او به این همه جانداری که در دنیا زندگی می کنند، زیبا نیست؟ آیا قدرت و مدیریت و حکمت او در جهان به این بزرگی زیبا نیست؟

پس خدا زیباست و برای درک زیبایی او، حتماً نیاز نیست که خدا را به چشم خود ببینیم.

چرا ما نمی توانیم خدا را ببینیم؟

ما آدم ها چیزهایی را می بینیم که جسم باشند. اگر چیزی جسم نباشد، دیدن آن نیز برای ما ممکن نیست. دیدن یعنی اینکه نوری به جسم بخورد و به چشم ما برگردد؛ مثلاً وقتی ما درختی را می بینیم، در حقیقت نوری به آن درخت خورده و به چشم ما برگشته که آن را دیده ایم. از آن جا که خدا جسم نیست، دیدن آن نیز برای ما ممکن نبوده و نخواهد بود.

همان گونه که ما هوش و عقل و روح کسی را نمی توانیم ببینیم، خدا را نیز نمی توانیم.برای اینکه به وجود خدا ایمان بیاوریم، نیاز نیست او را ببینیم. ما از دیدن نشانه های وجود او را بشناسیم و به وجود او یقین کنیم.